रासता कठिन है लेकिन मुशकिल नहीं, मुशकिल यह है कि आप चलने से डर रहे हैं।
Monday, December 26, 2011
Friday, December 23, 2011
Wednesday, December 21, 2011
Tuesday, December 20, 2011
Monday, December 19, 2011
Sunday, December 4, 2011
Saturday, December 3, 2011
Wednesday, November 30, 2011
Friday, November 25, 2011
Tuesday, November 22, 2011
ਪੰਜਾ ਸਹਿਬ ਕਿਵੇਂ ਹੋਂਦ ਵਿੱਚ ਆਇਆ?
ਪੰਜਾ ਸਹਿਬ ਬਾਰੇ ਕਈ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸੁਣਨ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਹਨ. ਜਿਹੜੀਆਂ ਕਿ ਸਰਧਾ ਦੇ ਕਾਰਣ ਚਮਤਕਾਰੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ. ਪਰ ਜੇ ਕਰ ਇਹਨਾਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਪਾਸੇ ਰੱਖ ਕੇ ਅਸਲੀਅਤ ਨੂੰ ਜਾਨਣ ਦਾ ਜਤਨ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਸਚਾਈ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਜਾਂਦੀ ਹੈ. ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਵੀ ਮਿਲਦਾ ਹੈ. ਕਿ ਉਸ ਸਮੇਂ ਪਹਾੜੀ ਤੇ ਵਲੀ ਕੰਧਾਰੀ ਨਾਮੀ ਇਕ ਮੁਸਲਮਾਨ ਫਕੀਰ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ. ਇਹ ਸ਼ੀਆ ਮੱਤ ਦੇ ਰਾਂਫਜੀ ਫਿਰਕੇ ਵਿੱਚੋਂ ਸੀ. ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਸਹਿਬ ਜਦੋਂ ਇਸ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਤਾਂ ਉਸ ਨੇ ਗੁਰੂ ਸਹਿਬ ਦਾ ਸਵਾਗਤ ਨਾ ਕੀਤਾ. ਗੁਰੂ ਜੀ ਪਹਾੜੀ ਤੋਂ ਉਤਰ ਕੇ ਪਹਾੜੀ ਥੱਲੇ ਚਸਮੇਂ ਕੋਲ ਆ ਬੈਠੇ. ਵਲੀ ਕੰਧਾਰੀ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਈਰਖਾ ਆ ਗਈ ਤੇ ਉਸ ਨੇ ਇਕ ਪੱਥਰ ਗੁਰੂ ਜੀ ਵੱਲ ਰੇੜ੍ਹ ਦਿੱਤਾ. ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਹੁਣ ਵੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ. ਇਸ ਛੋਟੀ ਜਿਹੀ ਪਹਾੜੀ ਤੇ ਕੋਈ ਰੁੱਖ ਵਗੈਰਾ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਸੀ ਤੇ ਪੱਥਰ ਰਿੜ੍ਹਦਾ-ਰਿੜ੍ਹਦਾ ਗੁਰੂ ਜੀ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ ਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਅਪਣੇ ਪੰਜੇ ਨਾਲ ਰੋਕ ਲਿਆ. ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੂੰ ਤਾਜ਼ਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸਮੇਂ ਇਕ ਪੱਥਰ ਤੇ ਉਕਰਿਆ ਪੰਜਾ ਚੱਸ਼ਮੇ ਕੋਲ ਰੱਖ ਕੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ. ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਰਾਜ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇਥੇ ਕਿਸੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਚਲਦਾ. ਈਸਵੀ 27 ਦਿਸੰਬਰ 1835 ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਹਾਲੀ ਇਹ ਪੰਜੇ ਵਾਲਾ ਪੱਥਰ ਚਸ਼ਮੇ ਕੋਲ ਨਹੀਂ ਸੀ ਗਿਆ, ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਜਰਮਨ ਯਾਤਰੂ ਹੀਉਗਲ ਹਸਨ ਉਬਦਾਲ ਗਿਆ ਤੇ ਉਸਨੇ ਪੰਜੇ ਵਾਲਾ ਪੱਥਰ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਹਿਬ ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕੋਲ ਪਿਆ ਵੇਖਿਆ. (ਜਨਮ ਸਾਖੀ ਪਰੰਪਰਾ ਸਫਾ 111)
Saturday, November 5, 2011
Wednesday, September 28, 2011
Tuesday, August 23, 2011
Monday, May 30, 2011
CHALLENGE
- Win Rs. 5 lakh!!Godmen, saints, yogis, psychics, fortune tellers, telepathists and others who claim they have acquired miraculous powers through spiritual exercises, divine gifts or meditation could win award of Five Lacks Rupees (Rs.500000/-) if they were able to perform any one of the following “miracles”.:
Produce an exact replica of a currency note.
Stand stationary on burning cinders for half a minute without blistering the feet with the help of his god.
Materialize from nothing an object we ask.
Move or bend a solid object using psychokinetic power.
Read the thought of another person using telepathic powers.
Make an amputated limb grow even one inch by prayer, spiritual powers, Lourdes water, holy ash, prayer, blessings etc. Levitate in the air by Yogic power or any other power.
Stop the heart beat for five minutes by Yogic power.
Walk on water.
Leave the body in one place and materialise in another place.
Stop breathing for thirty minutes by Yogic power.
Develop creative intelligence or get enlightened through transcendental or any other type of meditation.
Speak an unknown language as a result of rebirth or by being possessed by holy or evil spirit.
Produce a spirit or ghost to be photographed.
Disappear from a film when photographed.
Get out of a locked room by divine power.
Increase the quantity by weight of a substance.
Detect a hidden object.
Convert water into petrol or wine.
Convert wine into blood.
Pick out correctly – Within a Margin of five percent error – those males, females, the living and the dead from a set of ten palm prints or ten astrological charts giving the exact time of birth correct to one minute, and places of birth with their latitudes and longitudes.
This challenge is ruled by the following conditions:
The person who accepts the challenge, whether he or she wants our reward or not, should deposit 5000/- as an entry fee to us. We insist on this fee, which will be refunded in the event of his or her winning the test, just to deter the inundation of amateur contestants chasing cheap publicity, who would waste our valuable time, money and energy.
A person will be considered an acceptor of the challenge only after he or she makes the earnest deposit, and no communication will be made with anyone who fails to do so.
After the deposit of submission fee, the claims of person will be tested by us, in public, on a mutually appointed day. All tests will be held in our local town.
If a person fails in the test or to face the test, his deposit will be forfeited. If he wins our test, his deposit will be refunded with the award.
All tests will be conducted under fraud-proof conditions up to our fullest satisfaction.
Anyone who wishes to correspond must send a self-addressed stamped envelope, or a money order of an equal cost.
Head Office : Tarksheel Bhawan, BARNALA-148101 (Punjab) INDIA.
Monday, April 25, 2011
ਚਣੌਤੀ
2. ਜਿਹੜਾ ਕਿਸੇ ਕਰੰਸੀ ਨੋਟ ਦੀ ਠੀਕ ਨਕਲ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੋਵੇ।
3. ਜਿਹੜਾ ਬਲਦੀ ਹੋਈ ਅੱਗ 'ਤੇ, ਆਪਣੇ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤੇ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਅੱਧੇ ਮਿੰਟ ਲਈ ਬਿਨਾਂ ਜਲ਼ੇ ਨੰਗੇ ਪੈਰੀਂ ਖੜ੍ਹ ਸਕਦਾ ਹੋਵੇ।
4. ਅਜਿਹੀ ਵਸਤੂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਮੰਗੀਏ, ਹਵਾ ਵਿੱਚੋਂ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੋਵੇ।
5. ਮਨੋ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਵਸਤੂ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਦੇਵੇ ਜਾਂ ਮੋੜ ਦੇਵੇ।
6. ਟੈਲੀਪੈਥੀ ਰਾਹੀਂ ਕਿਸੇ ਦੂਸਰੇ ਵਿਆਕਤੀ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਦੱਸ ਸਕਦਾ ਹੋਵੇ।
9. ਯੋਗਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਪੰਜ ਮਿੰਟ ਲਈ ਆਪਣੀ ਨਬਜ਼ ਰੋਕ ਸਕੇ।
10. ਪਾਣੀ ਉੱਤੇ ਪੈਦਲ ਤੁਰ ਸਕੇ।
11. ਆਪਣਾ ਸਰੀਰ ਇੱਕ ਥਾਂ ਛੱਡ ਕੇ ਦੂਸਰੀ ਥਾਂ ਜਾ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋਵੇ।
12. ਯੋਗਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ 30 ਮਿੰਟ ਲਈ ਸਾਹ-ਕਿਰਿਆ ਰੋਕ ਸਕੇ।
15. ਅਜਿਹੀ ਆਤਮਾ ਜਾਂ ਪ੍ਰੇਤ ਨੂੰ ਹਾਜ਼ਰ ਕਰੇ ਜਿਸਦੀ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੋਵੇ।
16. ਫੋਟੋ ਖਿੱਚ ਲੈਣ ਪਿੱਛੋਂ ਆਤਮਾ ਜਾਂ ਪ੍ਰੇਤ ਫੋਟੋ ਤੋਂ ਅਲੋਪ ਹੋ ਸਕੇ।
17. ਜਿੰਦਾ ਲੱਗੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚੋ ਅਲੋਕਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਬਾਹਰ ਨਿੱਕਲ ਸਕੇ।
18. ਕਿਸੇ ਵਸਤੂ ਦਾ ਭਾਰ ਵਧਾ ਸਕੇ।
19. ਛੁਪੀ ਜਾਂ ਛੁਪਾਈ ਹੋਈ ਵਸਤੂ ਲੱਭ ਸਕੇ।
20. ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਸ਼ਰਾਬ ਜਾਂ ਪੈਟਰੋਲ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਸਕੇ।
21. ਸ਼ਰਾਬ ਨੂੰ ਖੂਨ ਜਾਂ ਪੈਟਰੋਲ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਸਕੇ।
ਤਰਕਸ਼ੀਲ ਸੁਸਾਇਟੀ ਪੰਜਾਬ (ਰਜਿ:) ਇਹ ਐਲਾਨ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪੰਜ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਇਨਾਮ ਦੁਨੀਆਂ ਦੇ ਕਿਸੇ ਅਜਿਹੇ ਵਿਆਕਤੀ ਨੂੰ ਦੇਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ, ਜਿਹੜਾ ਧੋਖਾ ਰਹਿਤ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ, ਕੋਈ ਚਮਤਕਾਰੀ ਜਾਂ ਅਲੌਕਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਵਿਖਾਵਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੋਵੇ। ਇਹ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਸੁਸਾਇਟੀ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾ ਇਨਾਮ ਜੇਤੂ ਦੇ ਮਿਲਣ ਤੱਕ ਖੁੱਲੀ ਹੋਵੇਗੀ।
ਦੇਵ ਪੁਰਸ਼, ਸੰਤ, ਯੋਗੀ, ਸਿੱਧ, ਗੁਰੂ, ਸਵਾਮੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੂਸਰੇ ਰੂਹਾਨੀ ਕਸਰਤਾਂ ਰਾਹੀ ਜਾਂ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਭਗਤੀ ਰਾਹੀਂ ਕੋਈ ਅਨੋਖੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਇਸ ਇਨਾਮ ਨੂੰ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਚਮਤਕਾਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਇੱਕ ਦਾ ਵਿਖਾਵਾ ਕਰਕੇ ਜਿੱਤ ਸਕਦੇ ਹਨ:-
1. ਜਿਹੜਾ ਸੀਲਬੰਦ ਕਰੰਸੀ ਨੋਟ ਦਾ ਲੜੀ ਨੰਬਰ ਪੜ੍ਹ ਸਕਦਾ ਹੋਵੇ।2. ਜਿਹੜਾ ਕਿਸੇ ਕਰੰਸੀ ਨੋਟ ਦੀ ਠੀਕ ਨਕਲ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੋਵੇ।
3. ਜਿਹੜਾ ਬਲਦੀ ਹੋਈ ਅੱਗ 'ਤੇ, ਆਪਣੇ ਦੇਵੀ ਦੇਵਤੇ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਅੱਧੇ ਮਿੰਟ ਲਈ ਬਿਨਾਂ ਜਲ਼ੇ ਨੰਗੇ ਪੈਰੀਂ ਖੜ੍ਹ ਸਕਦਾ ਹੋਵੇ।
4. ਅਜਿਹੀ ਵਸਤੂ ਜੋ ਅਸੀਂ ਮੰਗੀਏ, ਹਵਾ ਵਿੱਚੋਂ ਪੇਸ਼ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੋਵੇ।
5. ਮਨੋ-ਵਿਗਿਆਨਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਵਸਤੂ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਦੇਵੇ ਜਾਂ ਮੋੜ ਦੇਵੇ।
6. ਟੈਲੀਪੈਥੀ ਰਾਹੀਂ ਕਿਸੇ ਦੂਸਰੇ ਵਿਆਕਤੀ ਦੇ ਵਿਚਾਰ ਪੜ੍ਹ ਕੇ ਦੱਸ ਸਕਦਾ ਹੋਵੇ।
7. ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਜਾਂ ਦੈਵੀ-ਸ਼ਕਤੀ ਦੁਆਰਾ, ਗੰਗਾ ਜਲ ਨਾਲ ਜਾਂ ਪਵਿੱਤਰ ਰਾਖ ਨਾਲ ਅਪਣੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅੰਗ ਨੂੰ ਇੱਕ ਇੰਚ ਵਧਾ ਸਕੇ।
8. ਜਿਹੜਾ ਯੋਗਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਉੱਡ ਸਕੇ।9. ਯੋਗਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਪੰਜ ਮਿੰਟ ਲਈ ਆਪਣੀ ਨਬਜ਼ ਰੋਕ ਸਕੇ।
10. ਪਾਣੀ ਉੱਤੇ ਪੈਦਲ ਤੁਰ ਸਕੇ।
11. ਆਪਣਾ ਸਰੀਰ ਇੱਕ ਥਾਂ ਛੱਡ ਕੇ ਦੂਸਰੀ ਥਾਂ ਜਾ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋਵੇ।
12. ਯੋਗਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ 30 ਮਿੰਟ ਲਈ ਸਾਹ-ਕਿਰਿਆ ਰੋਕ ਸਕੇ।
13. ਭਗਤੀ ਜਾਂ ਇਲਾਹੀ ਸ਼ਕਤੀ ਰਾਹੀਂ ਗਿਆਨ ਹਾਸਲ ਕਰ ਸਕੇ ਅਤੇ ਰਚਨਾਤਮਕ ਬੁੱਧੀ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰੇ।
14. ਪੁਨਰ-ਜਨਮ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕੋਈ ਅਨੋਖੀ ਭਾਸ਼ਾ ਬੋਲ ਸਕੇ।15. ਅਜਿਹੀ ਆਤਮਾ ਜਾਂ ਪ੍ਰੇਤ ਨੂੰ ਹਾਜ਼ਰ ਕਰੇ ਜਿਸਦੀ ਫੋਟੋ ਖਿੱਚੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੋਵੇ।
16. ਫੋਟੋ ਖਿੱਚ ਲੈਣ ਪਿੱਛੋਂ ਆਤਮਾ ਜਾਂ ਪ੍ਰੇਤ ਫੋਟੋ ਤੋਂ ਅਲੋਪ ਹੋ ਸਕੇ।
17. ਜਿੰਦਾ ਲੱਗੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚੋ ਅਲੋਕਿਕ ਸ਼ਕਤੀ ਨਾਲ ਬਾਹਰ ਨਿੱਕਲ ਸਕੇ।
18. ਕਿਸੇ ਵਸਤੂ ਦਾ ਭਾਰ ਵਧਾ ਸਕੇ।
19. ਛੁਪੀ ਜਾਂ ਛੁਪਾਈ ਹੋਈ ਵਸਤੂ ਲੱਭ ਸਕੇ।
20. ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਸ਼ਰਾਬ ਜਾਂ ਪੈਟਰੋਲ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਸਕੇ।
21. ਸ਼ਰਾਬ ਨੂੰ ਖੂਨ ਜਾਂ ਪੈਟਰੋਲ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਸਕੇ।
22. ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਟਾਂ-ਰੋੜੇ ਅਤੇ ਖੂਨ ਦੇ ਛਿੱਟੇ ਆਦਿ ਡਿੱਗਣ ਜਾਂ ਕੱਪੜਿਆਂ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਪਿੱਛੇ ਕਿਸੇ ਗੈਬੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਹੱਥ ਸਿੱਧ ਕਰੇ।
23. ਜਿਹੜੇ ਜੋਤਸ਼ੀ ਅਤੇ ਪਾਂਡੇ ਇਹ ਕਹਿਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਗੁਮਰਾਹ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਕਿ ਜੋਤਿਸ਼ ਅਤੇ ਹੱਥ-ਰੇਖਾ ਵਿਗਿਆਨਕ ਹਨ, ਸਾਡੇ ਇਨਾਮ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜੇ ਕਰ ਉਹ ਦਸ ਹੱਥ-ਚਿੱਤਰਾਂ ਜਾਂ ਦਸ ਜਨਮ-ਪੱਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ ਆਦਮੀਆਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਗਿਣਤੀ, ਮਰਿਆਂ ਅਤੇ ਜਿਉਂਦਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਦੱਸ ਸਕਣ, ਜਾਂ ਜਨਮ ਦਾ ਠੀਕ ਸਮਾਂ ਤੇ ਸਥਾਨ ਸਮੇਤ ਅਖਸ਼ਾਸ਼ਾਂ ਤੇ ਰੇਖਾਸ਼ਾਂ ਦੇ ਦੱਸ ਸਕਣ। ਇਸ ਵਿੱਚ 5% ਗਲਤੀ ਮੁਆਫ ਹੋਵੇਗੀ।
ਇਹ ਚਣੌਤੀ ਹੇਠ ਲਿਖੀਆਂ ਸ਼ਰਤਾਂ ਨਾਲ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗੀ:-1. ਜਿਹੜਾ ਅਦਮੀ ਸਾਡੀ ਇਸ ਚਣੌਤੀ ਨੂੰ ਕਬੂਲ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਬੇਸ਼ੱਕ ਉਹ ਇਨਾਮ ਜਿੱਤਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ, ਉਸਨੂੰ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਜਾਂ ਸਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤੇ ਹੋਏ ਆਦਮੀ ਕੋਲ ਪੰਜ ਹਜ਼ਾਰ ਰੁਪਏ ਬਤੌਰ ਜਮਾਨਤ ਜਮਾਂ ਕਰਾਉਂਣੇ ਪੈਣਗੇ। ਇਹ ਰਕਮ, ਇਨਾਮ ਜਿੱਤਣ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਵਾਪਸ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਹ ਪੈਸੇ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਭਜਾਉਣ ਲਈ ਰੱਖੇ ਗਏ ਹਨ, ਜਿਹੜੇ ਸਸਤੀ ਸ਼ੋਹਰਤ ਭਾਲਦੇ ਹਨ।
2. ਕਿਸੇ ਆਦਮੀ ਦੀ ਚਣੋਤੀ ਉਸੇ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ, ਜਦੋਂ ਉਹ ਜਮਾਨਤ ਦੇ ਪੈਸੇ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਵਾ ਦੇਵੇਗਾ। ਜੇ ਉਹ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਫਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਉਸ ਨਾਲ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦਾ ਪੱਤਰ ਵਿਹਾਰ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
3. ਜਮਾਨਤ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਵਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਸੇ ਵਿਆਕਤੀ ਦੇ ਚਮਤਕਾਰ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਵਿਆਕਤੀ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਨੀਯਤ ਦਿਨ ਤੇ ਪਰਖੇਗਾ।
4. ਜੇਕਰ ਆਦਮੀ ਪਰਖ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਜਾਂ ਮੁੱਢਲੀ ਪਰਖ ਵਿੱਚ ਹੀ ਅਸਫਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਜਮਾਨਤ ਜ਼ਬਤ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ।
5. ਜੇਕਰ ਆਦਮੀ ਮੁੱਢਲੀ ਪਰਖ ਵਿੱਚ ਜਿੱਤ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਅਖਰੀ ਪਰਖ ਸੂਬਾ ਕਮੇਟੀ ਦੁਆਰਾ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ।
6. ਜੇ ਕਰ ਕੋਈ ਆਦਮੀ ਆਖਰੀ ਪਰਖ ਵਿੱਚ ਵੀ ਜਿੱਤ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪੰਜ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਇਨਾਮ, ਸਮੇਤ ਜਮਾਨਤ ਦੇ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ।
7. ਸਾਰੀਆਂ ਪਰਖਾਂ, ਧੋਖਾ ਨਾ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹਾਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਵੱਲੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤੇ ਵਿਆਕਤੀ ਜਾਂ ਸਾਡੀ ਸੂਬਾ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਪੂਰਨ ਤਸੱਲੀ ਤੱਕ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ।
Monday, March 21, 2011
ਕੀ ਹੈ ਨਜ਼ਰ ਲੱਗਣਾ ?
ਅੰਧ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਦੇਖਦੇ ਹਾਂ ਸਾਡੇ ਆਸ ਪਾਸ ਅਜਿਹਾ ਬਹੁਤ ਕੁੱਝ ਦਿਸਦਾ ਹੈ, ਜਿਹੜਾ ਕਿ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਬਹੁਤ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਅੰਧ ਵਿਸ਼ਵਾਸੀ ਹੋਣ ਦੀ ਹਾਮੀ ਭਰਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਪਾਸੇ ਵੀ ਨਜ਼ਰ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਸਾਰੇ ਪਾਸੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੇ ਨਜ਼ਰ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਮਾਂ ਆਪਣੇ ਪਿਆਰੇ ਪੁੱਤਰ ਦੇ ਮੱਥੇ ਦੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਕਾਲਾ ਟਿੱਕਾ ਇਸ ਕਰਕੇ ਲਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਦੀ ਚੰਦਰੀ ਨਜ਼ਰ ਨਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇ। ਚੰਗੀ ਫ਼ਸਲ ਵਾਲਾ ਕਿਸਾਨ ਆਪਣੇ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਡੰਡਾ ਗੱਡ ਕੇ ਕਾਲੀ ਤੌੜੀ ਟੰਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਚੰਗੀ ਭਲੀ ਫ਼ਸਲ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਨਾ ਹੋ ਜਾਵੇ। ਨਵਾਂ ਮਕਾਨ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਾ ਮਕਾਨ ਮਾਲਕ ਆਪਣੇ ਨਵੇਂ ਬਣ ਰਹੇ ਮਕਾਨ ਦੀ ਸਾਹਮਣੇ ਦੀ ਦਿਸਾ ਤੇ ਨਜ਼ਰਵੱਟੂ ਟੰਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਕਾਨ ਮਾੜੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਰਹਿ ਸਕੇ। ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਵੀ ਦੁਕਾਨ ਅੱਗੇ ਨਿੰਬੂ ਮਿਰਚਾਂ ਟੰਗਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਦੁਕਾਨਦਾਰੀ ਨੂੰ ਬੁਰੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਨਾ ਕਰ ਸਕਣ।
ਹੁਣ ਜੇ ਉਪਰੋਕਤ ਉਦਾਹਰਨਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਕਿ 'ਬੁਰੀ ਨਜ਼ਰ' ਕੀ ਬਲਾ ਹੈ ਜਿਹੜੀ ਕਿ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਵਾਸਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਵੀ 'ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਖਤਰਾ' ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀ ਹੈ? ਆਉ ਜ਼ਰਾ ਤਰਕਸ਼ੀਲ ਨਜ਼ਰੀਏ ਨਾਲ ਸੋਚੀਏ, ਸਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਸਰੀਰ ਦੀਆਂ ਦੂਜੀਆਂ ਗਿਆਨ ਇੰਦਰੀਆਂ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਗਿਆਨ ਇੰਦਰੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਨੂੰ ਦ੍ਰਸ਼ਿਟੀ ਦੁਆਰਾ ਗਿਆਨ ਇਕੱਤਰ ਕਰਕੇ ਭੇਜਦੀਆਂ ਹਨ। ਦਿਮਾਗ ਇਕੱਤਰ ਹੋਏ ਅਨੁਭਵਾਂ ਰਾਹੀਂ ਫੈਸਲਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਰਾਮ ਸਿੰਘ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਪੈਂਟ ਤੇ ਕਮੀਜ਼ ਪਾਈ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਝਣ ਵਾਸਤੇ ਅਸੀਂ ਫੋਟੋ ਉਤਾਰਨ ਵਾਲੇ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਉਦਾਹਰਣ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ। ਜਿਵੇਂ ਕੈਮਰੇ ਦਾ ਲੈਂਜ ਬਾਹਰਲੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦਾ ਚਿੱਤਰ ਕੈਮਰੇ ਵਿਚਲੀ ਰੀਲ੍ਹ ਦੇ ਉੱਪਰ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਬਿਲਕੁਲ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਸਾਡੀ ਅੱਖ ਬਾਹਰਲੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦਾ ਚਿੱਤਰ ਸਾਡੇ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਇੱਕ ਖਾਸ ਹਿੱਸੇ ਤੇ ਪਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕੈਮਰੇ ਦੀ ਕਾਢ ਵੀ ਸਾਡੀ ਅੱਖ ਦੀ ਬਣਤਰ ਨੂੰ ਸਮਝ ਕੇ ਹੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾ ਤਾਂ ਕੈਮਰੇ ਦੇ ਲੈਂਜ ਵਿੱਚੋਂ (ਇੱਥੇ ਕੈਮਰੇ ਉੱਪਰ ਲੱਗੀ ਫਲੈਸ ਨੂੰ ਅਲੱਗ ਸਮਝਿਆ ਜਾਵੇ ਕਿਉਂਕਿ ਫਲੈਸ ਦਾ ਕੰਮ ਤਾਂ ਸੂਰਜ ਵਾਂਗ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਅਸੀਂ ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਆਲੇ ਦੁਆਲ਼ੇ ਦੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਚੰਗੀ ਤਰਾਂ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ। ਇਵੇਂ ਹੀ ਕੈਮਰੇ ਨਾਲ ਲੱਗੀ ਫਲੈਸ ਵਸਤੂ ਉਪਰ ਰੌਸ਼ਨੀ ਪਾ ਕੇ ਉਸ ਦੀ ਸਾਫ਼ ਤਸਵੀਰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਹਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ) ਕੋਈ ਕਿਰਨ ਵਗੈਰਾ ਨਿਕਲ ਕੇ ਕਿਸੇ ਵਸਤੂ ਤੇ ਪੈਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸਾਡੀ ਅੱਖ ਵਿੱਚੋਂ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਕਿਰਨ ਵਗੈਰਾ ਨਿਕਲ ਕੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਜਾਨਦਾਰ ਜਾਂ ਬੇਜਾਨ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਇਕ ਲਿਖਤ ਦਲੀਲ ਇਹ ਵੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਕਿ 'ਬੁਰੀ ਨਜ਼ਰ ਲੱਗਣ ਦਾ ਮੂਲ ਕਾਰਣ ਵਿਗਿਆਨਕਾਂ ਨੇ ਮਾਨਵੀ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਮੰਨਿਆ ਹੈ। ਕਿਸੇ-ਕਿਸੇ ਆਦਮੀ ਦੀ ਦੂਸ਼ਿਤ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀ ਇੰਨੀ ਘਾਤਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨਾਲ ਬੱਚੇ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਖਿੱਚੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਬੱਚਾ ਬਿਮਾਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਿਖਤ ਦੇ ਮੁਤਾਬਿਕ ਨਜ਼ਰ ਦਾ ਅਸਰ ਕੋਮਲ ਚਿੱਤ ਵਾਲੇ, ਬੱਚੇ, ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਪਾਲਤੂ ਜਾਨਵਰਾਂ ਉੱਪਰ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਮਕਾਨ, ਦੁਕਾਨ, ਵਪਾਰ,ਉਦਯੋਗ ਆਦਿ ਉੱਪਰ ਵੀ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਬੱਚਿਆਂ ਉੱਪਰ ਖਾਸ਼ ਤੌਰ ਤੇ ਗੋਦੀ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਉੱਪਰ ਜਿਆਦਾ ਮੰਨਿਆਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਔਰਤਾਂ ਵੀ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਵਿਆਹ ਸਮੇਂ, ਗਰਭ ਅਵਸਥਾ ਜਾਂ ਬੱਚੇ ਦੇ ਜਨਮ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਰ੍ਭਾਵਤ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ।'
ਅੱਗੇ ਉੱਪਅ ਵੀ ਦੱਸੇ ਹਨ ਕਿ 'ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ ਬਚਣ ਵਾਸਤੇ ਕਾਲੇ ਟਿੱਕੇ ਜਾਂ ਕਾਲੇ ਧਾਗੇ ਦੇ ਪਹਿਨਣ ਪਿੱਛੇ ਇਹ ਕਾਰਣ ਹੈ ਕਿ ਕਾਲਾ ਰੰਗ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਸੁਚਾਲਕ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਕਾਸ਼ੀ ਬਿਜਲੀ ਅਕਸਰ ਕਾਲੇ ਅਦਮੀ, ਜਾਨਵਰ, ਸੱਪ ਜਾਂ ਹੋਰ ਕਾਲੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਤੇ ਡਿੱਗਦੀ ਹੈ। ਸਰਦੀ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਲੇ ਕੱਪੜੇ ਅਧਿਕ ਗਰਮੀ ਸੋਖਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਕਰਕੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਮੱਥੇ ਦੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਕਾਲਾ ਟਿੱਕਾ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਕਾਲਾ ਸੁਰਮਾ ਪਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੈਰਾਂ, ਹੱਥਾਂ, ਗਲ ਅਤੇ ਲੱਕ ਦੁਆਲੇ ਕਾਲਾ ਧਾਗਾ (ਤੜਾਗੀ) ਬੰਨ੍ਹਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਾਲੀ ਬੱਕਰੀ ਦੁੱਧ ਪਿਆਇਆ ਜਾਣਾ, ਕਾਲੀ ਭਸ਼ਮ ਜਾਂ ਸੁਆਹ ਚੱਟਣਾ ਵਰਗੇ ਕੰਮਾਂ ਦਾ ਉਦੇਸ ਬੁਰੀ ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ ਬਚਾੳਣਾ ਹੈ।' ਵਗੈਰਾ-ਵਗੈਰਾ।
ਹੁਣ ਆਉ ਇਸ ਲਿੱਖਤ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ, ਕਿੰਨਾ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕਾ ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਦਾ, ਇਹ ਕਹਿ ਦੇਵੋ ਕਿ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਮੰਨਿਆ ਹੈ ਜਾਂ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਦਲੀਲ ਨੂੰ ਤਰੋੜ ਮਰੋੜ ਕੇ ਫਿੱਟ ਕਰ ਦਿਉ, ਕਿਸੇ ਨੇ ਕਿੰਤੂ ਨੀ ਕਰਨਾ ਜੇ ਕਰ ਧਾਰਮਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇ ਨਾਲ ਵਿਗਿਆਨ ਨੂੰ ਵੀ ਘੜੀਸ ਲਿਆ ਜਾਵੇ। ਦੇਖੀਏ ਗਲਤ ਕੀ ਹੈ? ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚੋਂ ਅਜਿਹੀ ਕੋਈ ਬਿਜਲੀ ਨਹੀਂ ਨਿੱਕਲਦੀ, ਜੇ ਅਜਿਹਾ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਇਹ ਸਿਸਟਮ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਨਿਯਮਾਂ ਤਹਿਤ ਹੀ ਹੁੰਦਾ। ਜਿਵੇਂ ਧਨ ਮਨੁੱਖ ਤੋ ਰਿਣ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਚਾਰਜ ਜਾਂਦਾ ਅਤੇ ਇਹ ਸਾਰੀ ਮਨੁੱਖ ਜਾਤੀ ਉੱਪਰ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦਾ ਹਾਂ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚਲਾ ਨਰਵ ਸਿਸਟਮ ਜਰੂਰ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਸਿਸਟਮ ਵਾਂਗੂ ਕਾਰਜ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਇਕ ਅਲੱਗ ਗੱਲ ਹੈ। ਅਗਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਕਿ ਕਾਲਾ ਰੰਗ ਬਿਜਲੀ ਦਾ ਨਾ ਸੁਚਾਲਕ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕੁਚਾਲਕ। ਸਗੋਂ ਬਿਜਲੀ ਦੀਆਂ ਸੁਚਾਲਕ ਤਾਂ ਧਾਤਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਵੇ ਚਾਂਦੀ, ਤਾਂਬਾ, ਐਲੁਮੀਨੀਅਮ ਅਦਿ। ਇਸ ਕਾਰਣ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਯੰਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਚਾਂਦੀ ਮਹਿੰਗੀ ਧਾਤ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਘੱਟ ਅਤੇ ਦੂਜੀਆਂ ਦੀ ਵੱਧ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕਾਲਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਲਾਲ ਰੰਗ ਵਰਗੇ ਗੂੜ੍ਹੇ ਰੰਗ ਵੀ ਗਰਮੀ ਸ਼ੋਖਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਧਿਆਨ ਦਿਉ ਕਿ ਗਰਮੀ ਤੇ ਬਿਜਲੀ ਦੋਵੇਂ ਅਲੱਗ ਅਲੱਗ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਅਵਾਂ ਹਨ। ਇੱਕ ਦੀ ਉਦਾਹਰਣ ਦੇ ਕੇ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਸਿੱਧ ਕਰਨਾ ਸ਼ਰਾਰਤਪੂਰਨ ਗਲਤੀ ਹੈ।
ਆਸਮਾਨੀ ਬਿਜਲੀ, ਕਈ ਵਾਰ ਬੱਦਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਧਨ ਚਾਰਜ ਜਮਾਂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦ ਇਹ ਕਿਸੇ ਤਰਾਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਨਜਦੀਕ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਇਹ ਚਾਰਜ ਇਸ ਵੱਲ ਖਿੱਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਧਰਤੀ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਵੱਡੀ ਸਮਰੱਥਾ ਚਾਰਜ ਗਰ੍ਹਿਣ ਕਰਨ ਦੀ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਜੋ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਇਸ ਦਾ ਮਾਧਿਅਮ ਬਣਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਕਰੰਟ ਦੇ ਵੇਗ ਕਾਰਣ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਗਰਮੀ ਕਾਰਣ ਝੁਲਸ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਦਰਖਤਾਂ ਵਿੱਚਲੇ ਪਾਣੀ ਦੇ ਭਾਫ਼ ਬਣਨ ਕਾਰਣ ਦਰਖਤਾਂ ਦੇ ਤਣੇ ਫਟ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਪਾਟ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਿਰਫ਼ ਧਾਤਾਂ ਹੀ ਬਿਜਲੀ ਦੀਆਂ ਵਧੀਆ ਸੁਚਾਲਕ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਖ਼ਾਸ ਤੌਰ ਤੇ ਉੱਚੀਆਂ ਇਮਾਰਤਾਂ ਅਤੇ ਟਾਵਰਾਂ ਅਦਿ ਨੂੰ ਬਿਜਲੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਣ ਵਾਸਤੇ ਇਹਨਾਂ ਦੀ ਚੋਟੀ ਤੇ ਤਾਂਬੇ ਦੇ 'ਤ੍ਰਿਸ਼ੂਲ' ਲਗਾ ਕੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪਾਣੀ ਦੀ ਸਤਹ ਤੱਕ ਇਸ ਦੀ ਮੋਟੀ ਪੱਤਰੀ ਜਾਂ ਤਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੋ ਇਸ ਤਰਾਂ ਬਿਜਲੀ ਕਾਲੀਆਂ ਵਸਤੂਆਂ ਤੇ ਨਹੀਂ ਡਿੱਗਦੀ, ਸਗੋਂ ਜੋ ਵੀ ਉਸ ਦੇ ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਮੱਝਾਂ ਤਾਂ ਜਿਆਦਾ ਤਰ ਕਾਲੀਆਂ ਹੀ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਦੁੱਧ ਪੀਣ ਨਾਲ ਨਜ਼ਰ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਿਉਂ ਨੀ ਹਟਦਾ? ਜੇ ਦੁਕਾਨਾਂ ਅੱਗੇ ਤਾਂ ਨਿੰਬੂ ਤੇ ਮਿਰਚਾਂ ਟੰਗੇ ਨਜ਼ਰ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਤੋਂ ਬਚਾਉਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਘਰਾਂ ਅੱਗੇ ਕਾਲੀ ਤੌੜੀ ਕਿਉਂ ਟੰਗਦੇ ਹਨ? ਜਦ ਕਿ ਹਰ ਘਰ ਦੀ ਰਸੋਈ ਵਿੱਚ ਮਿਰਚਾਂ ਤਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਹੀ ਤੇ ਨਿੰਬੂ ਵੀ ਕਈ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕਿਸਾਨ ਕਿਉਂ ਮਿਰਚਾਂ ਦੇ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਕਾਲੀ ਤੌੜੀ ਟੰਗਦੇ ਨੇ ? ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਉਥੇ ਨਿੰਬੂ ਦਾ ਬੂਟਾ ਲਾ ਕੇ ਨਿੰਬੂ ਖਾਣ ਤੇ ਨਾਲੇ ਨਜ਼ਰ ਤੋ ਬਚਣ? ਜੇਕਰ ਕਾਲੇ ਟਿੱਕੇ ਵਿੱਚ ਨਜ਼ਰ ਰੋਕਣ ਦੀ ਤਾਕਤ ਹੈ ਤਾਂ ਸਿਰ ਦੇ ਵਾਲ ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਸਿਰ ਨੂੰ ਕਾਲਾ ਬਣਾ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਫਿਰ ਨਜ਼ਰ ਕਿਉਂ ਲਗਦੀ ਹੈ? ਜੇਕਰ ਮਕਾਨ ਜਾਂ ਕਾਰ ਵਗੈਰਾ ਅੱਗੇ ਜੁੱਤੀ ਟੰਗ ਕੇ ਉਸ ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਮਕਾਨ ਵਿੱਚ ਫਿਰਦੇ ਜਾਂ ਕਾਰ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀਆਂ ਜੁੱਤੀਆਂ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਮਕਾਨ ਜਾਂ ਕਾਰ ਆਦਿ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੀਆਂ?
ਦਰਅਸਲ ਨਾ ਤਾਂ ਨਜ਼ਰ ਕੋਈ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਕਾਲੀ ਤੌੜੀ ਜਾਂ ਨਿੰਬੂ ਮਿਰਚਾਂ ਟੰਗਣਾ ਇਸ ਦਾ ਇਲਾਜ।
ਪਰ ਆਮ ਲੋਕ ਨਜ਼ਰ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਮੰਨਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਦਾ ਕੀ ਕਾਰਣ ਹੈ? ਦਰਅਸਲ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਅੰਦਰ ਜੋ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿਚਰਦਾ ਹੈ ਉਸ ਦੇ ਚੰਗੇ ਮੰਦੇ ਕੀਤੇ ਕੰਮਾਂ ਕਾਰਣ ਉਸ ਦੀ ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਪਹਿਚਾਣ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਹਰੇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਕੰਮਾਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸਮਾਜ ਤੇ ਥੋੜਾ ਬਹੁਤ ਜਰੂਰ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਆਪ ਵੀ ਸਮਾਜ ਵਿਚਲੇ ਤੱਤਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਬੂਲਦਾ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਗੱਲਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਅਸੀਂ ਗਾਲ਼ ਦੀ ਉਦਾਹਰਣ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ। ਜਿਵੇਂ ਗਾਲ਼ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਪਚਾਉਂਦੀ ਪਰ ਸਾਨੂੰ ਮਾਨਸਿਕ ਪੀੜ ਬਹੁਤ ਜਿਆਦਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਕਿਸੇ ਵਿਆਕਤੀ ਦਾ ਸਾਡੇ ਵੱਲ ਦੇਖਣਾ ਸਾਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਕਰ ਤੁਹਾਡਾ ਆਤਮ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੈ ਤੇ ਤੁਸੀਂ ਤਰਕਸ਼ੀਲ ਨਜ਼ਰੀਏ ਵਾਲੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਨਕਾਰ ਸਕਦੇ ਹੋ ਤੇ ਚੰਗੇ ਨੂੰ ਗਰ੍ਹਿਣ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਅੱਖਾਂ ਪਾ ਕੇ ਗੱਲ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਦ੍ਰਿੜ ਇਰਾਦੇ ਵਾਲਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਨੀਵੀਂਆਂ ਅੱਖਾਂ ਕਰਕੇ ਗੱਲ ਕਰਨਾ ਆਤਮ-ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦੀ ਕਮੀ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੈ।
ਅਗਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਕਿ 'ਜਿਹਾ ਰੋਗ ਤਿਹਾ ਇਲਾਜ' ਮੁਤਾਬਿਕ ਨਜ਼ਰ ਉਤਾਰਨ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਵੀ ਗੌਰ ਕਰਨ ਯੋਗ ਹਨ। ਇੱਕ ਤਰੀਕਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜ ਸੱਤ ਡੰਡੀਆਂ ਵਾਲੀਆਂ ਮਿਰਚਾਂ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਸਿਰ ਉੱਪਰੋ ਪੰਜ ਸੱਤ ਵਾਰੀ ਵਾਰ ਕੇ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟ ਦਿਉ। ਜੇਕਰ ਨਜ਼ਰ ਲੱਗੀ ਹੋਈ ਤਾਂ ਮਿਰਚਾਂ ਦੇ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਮੱਚਣ ਤੇ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਤਰਾਂ ਦੀ ਕੁੜੱਤਣ ਨਹੀਂ ਫੈਲੇਗੀ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਅੱਗ ਦੇ ਨੇੜੇ ਤਾਂ ਕੀ ਦੂਰ ਤੱਕ ਖੜਨਾ ਮੁਸਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਛਿੱਕਾਂ ਤੇ ਖਾਂਸੀ ਅਤੇ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਜਲਣ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਜਦ ਅੱਗ ਦੀਆਂ ਲਾਟਾਂ ਨਿੱਕਲਦੀਆਂ ਹਨ ਤਾਂ ਇਹ ਇੱਕ ਤੇਜੀ ਨਾਲ ਵਾਪਰਨ ਵਾਲੀ ਰਸਾਣਿਕ ਕਿਰਿਆ ਵਾਪਰਦੀ ਹੈ। ਜਦ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਜਲ਼ਣਯੋਗ ਸੁੱਕੀ ਵੱਸਤੂ ਸੁੱਟੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਇਕ ਦਮ ਮੱਚ ਕੇ ਸਵਾਹ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਜੇਕਰ ਧੁੱਖਦੀ ਹੋਈ ਅੱਗ ਤੇ ਵਸਤੂ ਸੁੱਟੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਪਾਣੀ ਦੇ ਵਾਸ਼ਪਾਂ ਨਾਲ ਵਸਤੂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਹੀਨ ਕਣ ਉੱਡ ਕੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਵਿੱਚ ਰਲ਼ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਸਾਡੀ ਸਾਹ ਪ੍ਰਨਾਲੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਤ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜੇ ਕਰ ਵਸਤੂ ਦੇਸੀ ਘਿਉ ਵਗੈਰਾ ਵਰਗਾ ਖ਼ੁਸਬੂ ਵਾਲਾ ਪਦਾਰਥ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਸੁਗੰਧੀ ਆਉਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। (ਹਾਲਾਂ ਕਿ ਘਿਉ ਵਰਗੀ ਖਾਣਯੋਗ ਵਸਤੂ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਸਾੜਨਾ ਕੋਈ ਬੁੱਧੀਮਾਨਾਂ ਵਾਲਾ ਕੰਮ ਨਹੀਂ।) ਜੇ ਕਰ ਮਿਰਚਾਂ ਵਰਗੀ ਕੁੜੱਤਣ ਵਾਲੀ ਵਸਤੂ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਸਾਹ ਲੈਣਾ ਮੁਸਕਲ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਛਿੱਕਾਂ ਤੇ ਖਾਂਸੀ ਆਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤੇ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਪਾਣੀ ਵਗਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਸਾਬਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਮਿਰਚਾਂ ਦੇ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਸੜਨ ਦੀ ਕਿਰਿਆ ਦਾ ਨਜ਼ਰ ਨਾਲ ਕੋਈ ਸਰੋਕਾਰ ਨਹੀ।
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਨਜ਼ਰ ਲਾਉਂਣ ਵਾਲੇ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਸ਼ਕਲ ਬਣਾ ਕੇ ਛਿੱਤਰ ਮਾਰਨੇ ਇਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੁੱਧੀਹੀਣਤਾ ਅਤੇ ਲਾਈਲੱਗਤਾ ਦੀ ਨਿਸ਼ਾਨੀ ਹੈ ।
ਹਰਚੰਦ ਭਿੰਡਰ ਪਟਿਆਲਾSunday, January 30, 2011
ਕੀ ਹੈ ਧਰੂ ਤਾਰਾ ?
ਕੀ ਹੈ ਧਰੂ ਤਾਰਾ ? ਧਰੂ ਤਾਰੇ ਜਾਂ ਧਰੁਵ ਤਾਰੇ ਦਾ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਨਾਲ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਨੇੜਲਾ ਸਬੰਧ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਰਾਤ ਦੇ ਸਮੇਂ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਟਿਕਾਣੇ ਤੇ ਪਹੁੰਚਣ ਲਈ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਦਾ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅਜੇ ਵੀ ਸਮੁੰਦਰੀ ਅਤੇ ਰੇਗਸਤਾਨੀ ਯਾਤਰੂ ਇਸ ਦੀ ਸਹਾਇਤਾ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਰਾਹ ਲੱਭਦੇ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਾਂਗ ਸਾਡੇ ਦੇਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕਈ ਮਿੱਥਾਂ ਤੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਪ੍ਰਚਲਤ ਹਨ। ਇੱਕ ਪ੍ਰਚਲਤ ਕਥਾ ਅਨੁਸਾਰ ਬਾਲਕ ਧਰੁਵ ਦੀ ਕਠਿਨ ਤਪੱਸਿਆ ਤੋਂ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਕੇ ਵਿਸ਼ਨੂੰ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਸਥਿਰ ਅਤੇ ਅਮਰ ਹੋਣ ਦਾ ਵਰ ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਕਿ ਅੱਜ ਦੇ ਧਰੂ ਤਾਰੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਵਿੱਚ ਕਿੰਨੀ ਕੁ ਸਚਾਈ ਹੈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗਾ।
ਧਰਤੀ ਆਪਣੀ ਧੁਰੀ ਦੁਆਲੇ ਪੱਛਮ ਤੋਂ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਘੁੰਮਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਣ ਦਿਨ ਸਮੇਂ ਸੂਰਜ ਪੂਰਬ ਤੋਂ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਛਿੱਪਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਤਾਰੇ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਚਲਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਧਰਤੀ ਦੇ ਦੋਵਾਂ ਧੁਰਿਆਂ ਦੀ ਸੇਧ ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਤਾਰੇ ਖੜੇ ਮਾਲੂਮ ਹੋਣਗੇ ਜਦ ਕਿ ਪੁਲਾੜ ਵਿਚਲੀ ਹਰੇਕ ਚੀਜ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਤਰਾਂ ਧਰੂ ਤਾਰੇ ਵੀ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਹਨ। ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਹੋਣ ਕਾਰਣ ਧਰੂ ਤਾਰੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਬਦਲਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂ ਕਿ ਇਹ ਸਮਾਂ ਚੱਕਰ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਹੋਣ ਕਾਰਣ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਤਬਦੀਲੀ ਦਾ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ। ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਧੁਰੇ ਦੀ ਸੇਧ ਦੇ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਧੁਰੇ ਦੀ ਸੇਧ ਦੇ ਨਜਦੀਕ ਵੀ ਤਾਰਾ ਹੈ। ਪਰ ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਉੱਤਰੀ ਧਰੁਵ ਵਾਲੇ ਧਰੂ ਤਾਰੇ ਦੀ ਹੀ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ। ਇਹ ਉਰਸਾ ਮਾਈਨਰ ਜਾਂ ਛੋਟਾ ਰਿੱਛ ਤਾਰਾ ਮੰਡਲ ਦਾ ਅਲਫ਼ਾ ਤਾਰਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਪੋਲਾਰਿਸ ਏ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਤਿੰਨ ਤਾਰੇ ਪੋਲਾਰਿਸ ਏ, ਪੋਲਾਰਿਸ ਬੀ ਅਤੇ ਪੋਲਾਰਿਸ ਪੀ ਹਨ। ਪੋਲਾਰਿਸ ਬੀ ਅਤੇ ਪੋਲਾਰਿਸ ਪੀ ਮੱਧਮ ਤਾਰੇ ਹਨ। ਕੇਵਲ ਪੋਲਾਰਿਸ ਏ ਤਾਰਾ ਹੀ ਨੰਗੀ ਅੱਖ ਨਾਲ ਦਿਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹੀ ਸਾਡਾ ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਸਪਤਰਿਸ਼ੀ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਮੱਦਦ ਲਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸਪਤਰਿਸ਼ੀ ਦੇ ਆਖਰੀ ਦੋ ਤਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਰੇਖਾ ਖਿਚਦੇ ਹੋਏ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਲੱਗਭੱਗ 30 ਦਰਜੇ ਅੱਗੇ ਵਧੀਏ ਤਾਂ ਦੂਜੇ ਨੇੜਲੇ ਤਾਰਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਚਮਕੀਲਾ ਤਾਰਾ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ। ਇਹੀ ਸਾਡਾ ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਹੈ। ਅਲਾਸਕਾ ਦੇ ਝੰਡੇ ਵਿੱਚ ਸਪਤਰਿਸ਼ੀ ਦੇ ਤਾਰੇ ਅਤੇ ਧਰੂ ਤਾਰੇ ਦੇ ਚਿੰਨ ਹਨ। ਅਲਾਸਕਾ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿੱਤ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਉੱਤਰੀ ਧਰੁਵ ਦੇ ਨਜਦੀਕ ਹੈ।
ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਸਾਡੇ ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਚਮਕੀਲਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਥੋਂ 470 ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਰ੍ਹੇ ਦੂਰ ਹੈ। ਭਾਵ ਧਰੂ ਤਾਰੇ ਤੋਂ ਅੱਜ ਦੀ ਚੱਲੀ ਕਿਰਨ ਧਰਤੀ ਤੇ ਸਾਡੇ ਕੋਲ 470 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਪਹੁੰਚੇਗੀ ਜਾਂ ਇਹ ਕਹਿ ਲਵੋ ਕਿ ਅਸੀਂ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਦੇ ਆਖਰੀ ਸਮੇਂ ਦੇ ਮੌਕੇ ਦਾ ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਤਾਰਾ ਬਿਲਕੁਲ ਧਰਤੀ ਦੇ ਧੁਰੇ ਦੀ ਸੇਧ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਲਗਭਗ 1ਦਰਜਾ ਧੁਰੇ ਹਟਵਾਂ ਹੋਣ ਕਰਕੇ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਧੁਰੇ ਦੀ ਸੇਧ ਦੁਆਲੇ ਮੋਟਰ-ਸਾਇਕਲ ਦੇ ਪਹੀਏ ਜਿੰਨਾ ਚੱਕਰ ਲਾਉਂਦਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਚੱਕਰ ਬਹੁਤ ਛੋਟਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸਾਡੇ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ। ਵਰਤਮਾਨ ਧਰੂ ਤਾਰਾ 2105 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਧੁਰੇ ਦੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੇਧ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਵੀ ਇਹ ਅੱਧਾ ਡਿਗਰੀ ਜਾਂ ਦਰਜੇ ਦੇ ਲੱਗਭਗ ਧੁਰੇ ਦੀ ਸੇਧ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਦੂਰ ਹੁੰਦਾ ਜਾਵੇਗਾ ਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਦੂਸਰਾ ਤਾਰਾ ਇਸ ਧਰੂ ਤਾਰੇ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਥਿੱਤੀ ਬੀਤੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਧਰਤੀ ਆਪਣੇ ਧੁਰੇ ਦੁਅਲੇ ਘੁੰਮਦੀ ਹੋਈ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੂਰਾ ਚੱਕਰ ਕਟਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਦੈਨਿਕ ਗਤੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਧਰਤੀ ਸੂਰਜ ਦੁਆਲੇ 365 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੂਰਾ ਚੱਕਰ ਲਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਧਰਤੀ ਦੀ ਵਾਰਸ਼ਿਕ ਗਤੀ ਕਹਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਧਰਤੀ ਭੰਬੀਰੀ ਵਾਗੂੰ ਘੁੰਮਦੀ ਹੋਈ ਡੋਲਦੀ ਵੀ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਧਰਤੀ ਦੋਹਾਂ ਧਰੁਵਾਂ ਤੇ ਚੱਪਟੀ ਹੈ ਅਤੇ ਭੂਮੱਧ ਰੇਖਾ ਤੇ ਫੁੱਲੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਦੂਜਾ ਸੂਰਜ ਅਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਗਰੂਤਾ ਆਕਰਸ਼ਣ ਕਾਰਣ ਸਾਢੇ 23 ਦਰਜੇ ਤੋ ਥੋੜਾ ਵੱਧ ਕੋਣ ਬਣਾਉਦੀ ਹੋਈ ਸਾਗ ਘੋਟਨੀ ਦੇ ਵਾਂਗੂ ਘੁੰਮਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਕੋਣ ਭੂ ਮੱਧ ਰੇਖਾ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਸੂਰਜ ਦੁਅਲੇ ਘੁੰਮਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਜਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰਾਂ ਸਮਝ ਲਿਅ ਜਵੇ ਕਿ ਜਿਸ ਤਰਾਂ ਤੁਸੀਂ ਮੇਜ ਤੇ ਕੁਹਣੀ ਰੱਖ ਕੇ ਉਂਗਲੀ ਵਿੱਚ ਛੱਲਾ ਪਾ ਕੇ ਉਂਗਲ ਘੁਮਾਉਦੇ ਹੋ ਇਸ ਤਰਾਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਧੁਰੇ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਸਿਰੇ ਉਂਗਲੀ ਦੀ ਸਥਿੱਤੀ ਤਰਾਂ ਘੁੰਮਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰਾਂ ਦਾ ਚੱਕਰ ਇਹ 25800 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਅਯਨ ਚਲਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਣ ਆਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਧਰੁਵ ਬਿੰਦੂ ਦਾ ਸਥਾਨ ਲਗਾਤਾਰ ਬਦਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਈਸਵੀ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਵਰਤਮਾਨ ਧਰੂ ਤਾਰੇ ਨੂੰ ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦ ਕਿ ਇਹ ਤਾਰਾ ਉਸ ਸਮੇਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਧੁਰੇ ਦੀ ਸੇਧ ਤੋਂ ਕਾਫੀ ਹਟਵਾਂ ਸੀ। ਅੱਜ ਤੋਂ 2500 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਬੁੱਧ ਦੇ ਸਮੇਂ ਉੱਤਰੀ ਧਰੁਵ ਦੀ ਸੇਧ ਦੇ ਨੇੜੇ ਕੋਈ ਤਾਰਾ ਨਹੀ ਸੀ। ਕੋਈ 4700 ਸਾਲ ਪਹਿਲੇ ਮਿਸਰ ਦੇ ਆਰੰਭਕ ਪਿਰਾਮਿੰਡਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਸਮੇਂ ਜਾਂ ਹੜੱਪਾ ਸਭਿਅਤਾ ਦੇ ਭਰ ਜੋਬਨ ਸਮੇਂ ਥੁਬਾਨ ਨਾਮ ਦਾ ਤਾਰਾ ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਸੀ।
ਅੱਜ ਤੋਂ 5000 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਅਲ ਡੇਰਾਮਿਨ ਨਾਮੀ ਤਾਰਾ ਅਤੇ 7000 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਦੇਨੇਬ ਜਾਂ ਅਲਫਾ ਸਿਗਨੀ ਸਾਡਾ ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਲੱਗਭਗ 12900 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਵੇਗਾ ਤਾਰਾ ਧੁਰੇ ਦੀ ਸੇਧ ਦੇ ਨਜਦੀਕ ਸੀ ਅਤੇ ਇੰਨੇ ਹੀ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਧਰਤੀ ਦਾ ਧਰੁਵ ਬਿੰਦੂ ਇੱਕ ਚੱਕਰ ਜੋ ਕਿ 25800 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਕਰਕੇ ਮੁੜ ਵੇਗਾ ਤਾਰੇ ਦੀ ਸੇਧ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਤਰਾਂ ਕੁਝ ਹੋਰ ਤਾਰੇ ਵੀ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਪਿ੍ਥਵੀ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਧੁਰੇ ਦੀ ਸੇਧ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ ਸਾਡਾ ਧਰੁਵ ਤਾਰਾ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਯਾਦ ਰਹੇ ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਇਹ ਸਾਡੇ ਕੋਲੋਂ ਸੈਕੜੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਰ੍ਹੇ ਦੂਰ ਹਨ ਪਰ ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵੱਡੇ ਅਤੇ ਜਿਆਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਕਈ ਸਮੇਂ ਅਜਿਹੇ ਵੀ ਹੋਣਗੇ ਜਦ ਉੱਤਰੀ ਧਰੁਵ ਤੇ ਕੋਈ ਵੀ ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਉਪਰੋਕਤ ਵਰ ਦਾ ਕੀ ਬਣੇਗਾ?
ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਖਿਤਿਜ ਭਾਵ ਆਕਾਸ਼ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਦੁਮੇਲ(ਜਿਥੇ ਅਕਾਸ਼ ਅਤੇ ਜਮੀਨ ਮਿਲਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।) ਤੋਂ ਜਿੰਨੇ ਡਿੱਗਰੀ ਉੱਚਾ ਹੋਵੇਗਾ ਉਨਾ ਹੀ ਉਸ ਦਾ ਅਕਸਾਂਸ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੰਨ ਲਉ ਤੁਸੀਂ ਧਰਤੀ ਉੱਪਰ ਸਿੱਧੀ ਰੇਖਾ ਤੇ ਖੜੇ ਹੋ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਉੱਪਰ ਅਕਾਸ਼ 180 ਡਿੱਗਰੀ ਦਾ ਕੋਣ ਬਣਾਉਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿੱਤੀ ਵਿੱਚ ਜੇ ਧਰੂ ਤਾਰਾ 30 ਦਰਜੇ ਦਾ ਕੋਣ ਬਣਾਉਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ 30 ਦਰਜੇ ਉੱਤਰੀ ਅਕਸਾਂਸ ਤੇ ਖੜੇ ਹੋਵੋਂਗੇ। ਭੂ ਮੱਧ ਰੇਖਾ ਉੱਪਰ ਇਹ 0 ਦਰਜੇ ਤੇ ਖਿਤਿਜ ਤੇ ਦਿਖੇਗਾ। ਉਥੋ ਬਹੁਤ ਵਿਸ਼ਾਲ ਮੈਦਾਨ, ਸਾਗਰ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਬਹੁਤ ਉੱਚੇ ਸਥਾਨ ਤੋਂ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ। ਭੂ ਮੱਧ ਰੇਖਾ ਤੋ ਪਾਰ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਸਾਡਾ ਇਹ ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ। ਜੇ ਅਸੀਂ ਆਸਟਰੇਲੀਆ, ਨਿਉਜੀਲੈਂਡ, ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ, ਬਰਾਜੀਲ, ਅਰਜਨਟਾਇਨਾ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਜਾਂ ਦੱਖਣੀ ਅਟਲਾਂਟਿਕ ਮਹਾਂ ਸਾਗਰ, ਦੱਖਣੀ ਪ੍ਰਸਾਂਤ ਮਹਾਂਸਾਗਰ ਵਰਗੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਧਰੂ ਤਾਰੇ ਦੀ ਮੱਦਦ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਦਿਸ਼ਾ ਦਾ ਗਿਆਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹਾਂਗੇ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਪੱਲੇ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਹੀ ਪਵੇਗੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹਨਾਂ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਖਿਤਿਜ ਤੋਂ ਨੀਵਾਂ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਹ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ। (ਵੈਸੇ ਇਹਨਾਂ ਥਾਵਾਂ ਵਾਸਤੇ ਦੱਖਣੀ ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਮ ਸਿਗਮਾ ਓਕਟੇਨਟਿਸ ਹੈ, ਦੀ ਮੱਦਦ ਲਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਤਾਰਾ ਦੱਖਣੀ ਧੁਰੇ ਤੋਂ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪਾਸੇ ਤੇ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਤਾਰਾ ਸਾਢੇ ਪੰਜ ਮੈਗਨੀਟਿਉਡ ਦਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਬਹੁਤ ਮੱਧਮ ਹੈ ਅਤੇ ਬੜੀ ਮੁਸਕਲ ਨਾਲ ਹੀ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਇਹ ਸਾਧਾਰਣ ਤੌਰ ਤੇ ਸਾਡੀ ਅਤੇ ਜਹਾਜਰਾਨੀ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਖਾਸ ਮੱਦਦ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ।) ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਅਲਾਸਕਾ, ਕਨੇਡਾ,ਗਰੀਨਲੈਂਡ ਅਤੇ ਰੂਸ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਧਰੂ ਤਾਰਾ 60 ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਧਰੁਵ ਤੇ ਇਹ 90 ਡਿਗਰੀ ਤੇ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸਿਰ ਦੇ ਉੱਪਰ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਦੀਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਵਿਚਾਰ ਦੇ ਆਧਾਰਤ ਲਿਖੀ ਗਈ ਗੱਲ ਬਾਰੇ ਖੋਜ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਗਲਤ ਵੀ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਵੇਂ ਤੇ ਪਰਮਾਣਿਤ ਤੱਥਾਂ ਦੀ ਰੌਸਨੀ ਵਿੱਚ ਜੋ ਸਚਾਈ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਝਿਜਕ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਅਤੇ ਗਲਤ ਸਾਬਤ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਬੇਕਿਰਕ ਹੋ ਕੇ ਤਿਆਗ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਰਿਆ ਨਿਰੰਤਰ ਚਲਦੀ ਰਹਿਣੀਚਾਹੀਦੀਹੈ।ਸਮੇਂ ਦੀ ਵੀ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲੋਂ ਇਹੀ ਮੰਗ ਹੈ। ਸ੍ਰੋਤ ਵਿਗਿਆਨ ਪ੍ਰਗਤੀ,ਆਕਾਸ਼ ਦਰਸ਼ਨ (ਗੁਣਾਕਰ ਮੂਲੇ) ਹਰਚੰਦ ਭਿੰਡਰ ਪਟਿਆਲਾ
ਧਰਤੀ ਆਪਣੀ ਧੁਰੀ ਦੁਆਲੇ ਪੱਛਮ ਤੋਂ ਪੂਰਬ ਵੱਲ ਘੁੰਮਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਣ ਦਿਨ ਸਮੇਂ ਸੂਰਜ ਪੂਰਬ ਤੋਂ ਚੜ੍ਹ ਕੇ ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਛਿੱਪਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਤਾਰੇ ਵੀ ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਚਲਦੇ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਧਰਤੀ ਦੇ ਦੋਵਾਂ ਧੁਰਿਆਂ ਦੀ ਸੇਧ ਤੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਤਾਰੇ ਖੜੇ ਮਾਲੂਮ ਹੋਣਗੇ ਜਦ ਕਿ ਪੁਲਾੜ ਵਿਚਲੀ ਹਰੇਕ ਚੀਜ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਹੈ। ਦੂਜੇ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਤਰਾਂ ਧਰੂ ਤਾਰੇ ਵੀ ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਹਨ। ਗਤੀਸ਼ੀਲ ਹੋਣ ਕਾਰਣ ਧਰੂ ਤਾਰੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਨਾਲ ਬਦਲਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਹਾਲਾਂ ਕਿ ਇਹ ਸਮਾਂ ਚੱਕਰ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਹੋਣ ਕਾਰਣ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਤਬਦੀਲੀ ਦਾ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ। ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਸਾਡੀ ਧਰਤੀ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਧੁਰੇ ਦੀ ਸੇਧ ਦੇ ਬਹੁਤ ਨੇੜੇ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਧੁਰੇ ਦੀ ਸੇਧ ਦੇ ਨਜਦੀਕ ਵੀ ਤਾਰਾ ਹੈ। ਪਰ ਅਸੀਂ ਸਿਰਫ਼ ਉੱਤਰੀ ਧਰੁਵ ਵਾਲੇ ਧਰੂ ਤਾਰੇ ਦੀ ਹੀ ਗੱਲ ਕਰਾਂਗੇ। ਇਹ ਉਰਸਾ ਮਾਈਨਰ ਜਾਂ ਛੋਟਾ ਰਿੱਛ ਤਾਰਾ ਮੰਡਲ ਦਾ ਅਲਫ਼ਾ ਤਾਰਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਪੋਲਾਰਿਸ ਏ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਤਿੰਨ ਤਾਰੇ ਪੋਲਾਰਿਸ ਏ, ਪੋਲਾਰਿਸ ਬੀ ਅਤੇ ਪੋਲਾਰਿਸ ਪੀ ਹਨ। ਪੋਲਾਰਿਸ ਬੀ ਅਤੇ ਪੋਲਾਰਿਸ ਪੀ ਮੱਧਮ ਤਾਰੇ ਹਨ। ਕੇਵਲ ਪੋਲਾਰਿਸ ਏ ਤਾਰਾ ਹੀ ਨੰਗੀ ਅੱਖ ਨਾਲ ਦਿਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹੀ ਸਾਡਾ ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਲਈ ਸਪਤਰਿਸ਼ੀ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਮੱਦਦ ਲਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਸਪਤਰਿਸ਼ੀ ਦੇ ਆਖਰੀ ਦੋ ਤਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਰੇਖਾ ਖਿਚਦੇ ਹੋਏ ਉੱਤਰ ਵੱਲ ਲੱਗਭੱਗ 30 ਦਰਜੇ ਅੱਗੇ ਵਧੀਏ ਤਾਂ ਦੂਜੇ ਨੇੜਲੇ ਤਾਰਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਚਮਕੀਲਾ ਤਾਰਾ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ। ਇਹੀ ਸਾਡਾ ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਹੈ। ਅਲਾਸਕਾ ਦੇ ਝੰਡੇ ਵਿੱਚ ਸਪਤਰਿਸ਼ੀ ਦੇ ਤਾਰੇ ਅਤੇ ਧਰੂ ਤਾਰੇ ਦੇ ਚਿੰਨ ਹਨ। ਅਲਾਸਕਾ ਰਾਜ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿੱਚ ਉੱਤਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿੱਤ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਉੱਤਰੀ ਧਰੁਵ ਦੇ ਨਜਦੀਕ ਹੈ।
ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਸਾਡੇ ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵੱਡਾ ਅਤੇ ਚਮਕੀਲਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਥੋਂ 470 ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਰ੍ਹੇ ਦੂਰ ਹੈ। ਭਾਵ ਧਰੂ ਤਾਰੇ ਤੋਂ ਅੱਜ ਦੀ ਚੱਲੀ ਕਿਰਨ ਧਰਤੀ ਤੇ ਸਾਡੇ ਕੋਲ 470 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਪਹੁੰਚੇਗੀ ਜਾਂ ਇਹ ਕਹਿ ਲਵੋ ਕਿ ਅਸੀਂ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਦੇ ਆਖਰੀ ਸਮੇਂ ਦੇ ਮੌਕੇ ਦਾ ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਤਾਰਾ ਬਿਲਕੁਲ ਧਰਤੀ ਦੇ ਧੁਰੇ ਦੀ ਸੇਧ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਲਗਭਗ 1ਦਰਜਾ ਧੁਰੇ ਹਟਵਾਂ ਹੋਣ ਕਰਕੇ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਧੁਰੇ ਦੀ ਸੇਧ ਦੁਆਲੇ ਮੋਟਰ-ਸਾਇਕਲ ਦੇ ਪਹੀਏ ਜਿੰਨਾ ਚੱਕਰ ਲਾਉਂਦਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਚੱਕਰ ਬਹੁਤ ਛੋਟਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸਾਡੇ ਧਿਆਨ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦਾ। ਵਰਤਮਾਨ ਧਰੂ ਤਾਰਾ 2105 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਧੁਰੇ ਦੇ ਵੱਧ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੇਧ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਵੀ ਇਹ ਅੱਧਾ ਡਿਗਰੀ ਜਾਂ ਦਰਜੇ ਦੇ ਲੱਗਭਗ ਧੁਰੇ ਦੀ ਸੇਧ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਦੂਰ ਹੁੰਦਾ ਜਾਵੇਗਾ ਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਦੂਸਰਾ ਤਾਰਾ ਇਸ ਧਰੂ ਤਾਰੇ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਥਿੱਤੀ ਬੀਤੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਧਰਤੀ ਆਪਣੇ ਧੁਰੇ ਦੁਅਲੇ ਘੁੰਮਦੀ ਹੋਈ 24 ਘੰਟਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੂਰਾ ਚੱਕਰ ਕਟਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਦੈਨਿਕ ਗਤੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਧਰਤੀ ਸੂਰਜ ਦੁਆਲੇ 365 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪੂਰਾ ਚੱਕਰ ਲਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਧਰਤੀ ਦੀ ਵਾਰਸ਼ਿਕ ਗਤੀ ਕਹਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਇਲਾਵਾ ਧਰਤੀ ਭੰਬੀਰੀ ਵਾਗੂੰ ਘੁੰਮਦੀ ਹੋਈ ਡੋਲਦੀ ਵੀ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਧਰਤੀ ਦੋਹਾਂ ਧਰੁਵਾਂ ਤੇ ਚੱਪਟੀ ਹੈ ਅਤੇ ਭੂਮੱਧ ਰੇਖਾ ਤੇ ਫੁੱਲੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਦੂਜਾ ਸੂਰਜ ਅਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੇ ਗਰੂਤਾ ਆਕਰਸ਼ਣ ਕਾਰਣ ਸਾਢੇ 23 ਦਰਜੇ ਤੋ ਥੋੜਾ ਵੱਧ ਕੋਣ ਬਣਾਉਦੀ ਹੋਈ ਸਾਗ ਘੋਟਨੀ ਦੇ ਵਾਂਗੂ ਘੁੰਮਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਕੋਣ ਭੂ ਮੱਧ ਰੇਖਾ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਸੂਰਜ ਦੁਅਲੇ ਘੁੰਮਣ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਬਣਦਾ ਹੈ। ਜਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਇਸ ਤਰਾਂ ਸਮਝ ਲਿਅ ਜਵੇ ਕਿ ਜਿਸ ਤਰਾਂ ਤੁਸੀਂ ਮੇਜ ਤੇ ਕੁਹਣੀ ਰੱਖ ਕੇ ਉਂਗਲੀ ਵਿੱਚ ਛੱਲਾ ਪਾ ਕੇ ਉਂਗਲ ਘੁਮਾਉਦੇ ਹੋ ਇਸ ਤਰਾਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਧੁਰੇ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਸਿਰੇ ਉਂਗਲੀ ਦੀ ਸਥਿੱਤੀ ਤਰਾਂ ਘੁੰਮਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤਰਾਂ ਦਾ ਚੱਕਰ ਇਹ 25800 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਅਯਨ ਚਲਨ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਣ ਆਕਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਧਰੁਵ ਬਿੰਦੂ ਦਾ ਸਥਾਨ ਲਗਾਤਾਰ ਬਦਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਈਸਵੀ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਵਰਤਮਾਨ ਧਰੂ ਤਾਰੇ ਨੂੰ ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦ ਕਿ ਇਹ ਤਾਰਾ ਉਸ ਸਮੇਂ ਧਰਤੀ ਦੇ ਧੁਰੇ ਦੀ ਸੇਧ ਤੋਂ ਕਾਫੀ ਹਟਵਾਂ ਸੀ। ਅੱਜ ਤੋਂ 2500 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਬੁੱਧ ਦੇ ਸਮੇਂ ਉੱਤਰੀ ਧਰੁਵ ਦੀ ਸੇਧ ਦੇ ਨੇੜੇ ਕੋਈ ਤਾਰਾ ਨਹੀ ਸੀ। ਕੋਈ 4700 ਸਾਲ ਪਹਿਲੇ ਮਿਸਰ ਦੇ ਆਰੰਭਕ ਪਿਰਾਮਿੰਡਾਂ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਸਮੇਂ ਜਾਂ ਹੜੱਪਾ ਸਭਿਅਤਾ ਦੇ ਭਰ ਜੋਬਨ ਸਮੇਂ ਥੁਬਾਨ ਨਾਮ ਦਾ ਤਾਰਾ ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਸੀ।
ਅੱਜ ਤੋਂ 5000 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਅਲ ਡੇਰਾਮਿਨ ਨਾਮੀ ਤਾਰਾ ਅਤੇ 7000 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਦੇਨੇਬ ਜਾਂ ਅਲਫਾ ਸਿਗਨੀ ਸਾਡਾ ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਲੱਗਭਗ 12900 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਵੇਗਾ ਤਾਰਾ ਧੁਰੇ ਦੀ ਸੇਧ ਦੇ ਨਜਦੀਕ ਸੀ ਅਤੇ ਇੰਨੇ ਹੀ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਧਰਤੀ ਦਾ ਧਰੁਵ ਬਿੰਦੂ ਇੱਕ ਚੱਕਰ ਜੋ ਕਿ 25800 ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪੂਰਾ ਕਰਕੇ ਮੁੜ ਵੇਗਾ ਤਾਰੇ ਦੀ ਸੇਧ ਵਿੱਚ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਤਰਾਂ ਕੁਝ ਹੋਰ ਤਾਰੇ ਵੀ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਸਮੇਂ ਸਮੇਂ ਪਿ੍ਥਵੀ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਧੁਰੇ ਦੀ ਸੇਧ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ ਸਾਡਾ ਧਰੁਵ ਤਾਰਾ ਬਣਦੇ ਹਨ। ਯਾਦ ਰਹੇ ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਇਹ ਸਾਡੇ ਕੋਲੋਂ ਸੈਕੜੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਵਰ੍ਹੇ ਦੂਰ ਹਨ ਪਰ ਸੂਰਜ ਤੋਂ ਕਈ ਗੁਣਾ ਵੱਡੇ ਅਤੇ ਜਿਆਦਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਇਸੇ ਤਰਾਂ ਕਈ ਸਮੇਂ ਅਜਿਹੇ ਵੀ ਹੋਣਗੇ ਜਦ ਉੱਤਰੀ ਧਰੁਵ ਤੇ ਕੋਈ ਵੀ ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਅਜਿਹੇ ਸਮੇਂ ਉਪਰੋਕਤ ਵਰ ਦਾ ਕੀ ਬਣੇਗਾ?
ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਖਿਤਿਜ ਭਾਵ ਆਕਾਸ਼ ਅਤੇ ਧਰਤੀ ਦੇ ਦੁਮੇਲ(ਜਿਥੇ ਅਕਾਸ਼ ਅਤੇ ਜਮੀਨ ਮਿਲਦੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ।) ਤੋਂ ਜਿੰਨੇ ਡਿੱਗਰੀ ਉੱਚਾ ਹੋਵੇਗਾ ਉਨਾ ਹੀ ਉਸ ਦਾ ਅਕਸਾਂਸ ਹੋਵੇਗਾ। ਮੰਨ ਲਉ ਤੁਸੀਂ ਧਰਤੀ ਉੱਪਰ ਸਿੱਧੀ ਰੇਖਾ ਤੇ ਖੜੇ ਹੋ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਉੱਪਰ ਅਕਾਸ਼ 180 ਡਿੱਗਰੀ ਦਾ ਕੋਣ ਬਣਾਉਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਥਿੱਤੀ ਵਿੱਚ ਜੇ ਧਰੂ ਤਾਰਾ 30 ਦਰਜੇ ਦਾ ਕੋਣ ਬਣਾਉਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ 30 ਦਰਜੇ ਉੱਤਰੀ ਅਕਸਾਂਸ ਤੇ ਖੜੇ ਹੋਵੋਂਗੇ। ਭੂ ਮੱਧ ਰੇਖਾ ਉੱਪਰ ਇਹ 0 ਦਰਜੇ ਤੇ ਖਿਤਿਜ ਤੇ ਦਿਖੇਗਾ। ਉਥੋ ਬਹੁਤ ਵਿਸ਼ਾਲ ਮੈਦਾਨ, ਸਾਗਰ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਬਹੁਤ ਉੱਚੇ ਸਥਾਨ ਤੋਂ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ। ਭੂ ਮੱਧ ਰੇਖਾ ਤੋ ਪਾਰ ਦੱਖਣ ਵੱਲ ਸਾਡਾ ਇਹ ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ। ਜੇ ਅਸੀਂ ਆਸਟਰੇਲੀਆ, ਨਿਉਜੀਲੈਂਡ, ਦੱਖਣੀ ਅਫ਼ਰੀਕਾ, ਬਰਾਜੀਲ, ਅਰਜਨਟਾਇਨਾ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਜਾਂ ਦੱਖਣੀ ਅਟਲਾਂਟਿਕ ਮਹਾਂ ਸਾਗਰ, ਦੱਖਣੀ ਪ੍ਰਸਾਂਤ ਮਹਾਂਸਾਗਰ ਵਰਗੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਧਰੂ ਤਾਰੇ ਦੀ ਮੱਦਦ ਨਾਲ ਅਸੀਂ ਦਿਸ਼ਾ ਦਾ ਗਿਆਨ ਕਰਨਾ ਚਾਹਾਂਗੇ ਤਾਂ ਸਾਡੇ ਪੱਲੇ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਹੀ ਪਵੇਗੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹਨਾਂ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਖਿਤਿਜ ਤੋਂ ਨੀਵਾਂ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਹ ਦਿਖਾਈ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦਾ। (ਵੈਸੇ ਇਹਨਾਂ ਥਾਵਾਂ ਵਾਸਤੇ ਦੱਖਣੀ ਧਰੂ ਤਾਰਾ ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਮ ਸਿਗਮਾ ਓਕਟੇਨਟਿਸ ਹੈ, ਦੀ ਮੱਦਦ ਲਈ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਤਾਰਾ ਦੱਖਣੀ ਧੁਰੇ ਤੋਂ ਇੱਕ ਡਿਗਰੀ ਪਾਸੇ ਤੇ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਤਾਰਾ ਸਾਢੇ ਪੰਜ ਮੈਗਨੀਟਿਉਡ ਦਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਬਹੁਤ ਮੱਧਮ ਹੈ ਅਤੇ ਬੜੀ ਮੁਸਕਲ ਨਾਲ ਹੀ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਇਹ ਸਾਧਾਰਣ ਤੌਰ ਤੇ ਸਾਡੀ ਅਤੇ ਜਹਾਜਰਾਨੀ ਵਾਲਿਆਂ ਦੀ ਖਾਸ ਮੱਦਦ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ।) ਇਸ ਦੇ ਉਲਟ ਅਲਾਸਕਾ, ਕਨੇਡਾ,ਗਰੀਨਲੈਂਡ ਅਤੇ ਰੂਸ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਧਰੂ ਤਾਰਾ 60 ਡਿਗਰੀ ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਦਿਖਾਈ ਦੇਵੇਗਾ ਅਤੇ ਉੱਤਰੀ ਧਰੁਵ ਤੇ ਇਹ 90 ਡਿਗਰੀ ਤੇ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸਿਰ ਦੇ ਉੱਪਰ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਦੀਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਿਸੇ ਵਿਚਾਰ ਦੇ ਆਧਾਰਤ ਲਿਖੀ ਗਈ ਗੱਲ ਬਾਰੇ ਖੋਜ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਗਲਤ ਵੀ ਸਾਬਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਵੇਂ ਤੇ ਪਰਮਾਣਿਤ ਤੱਥਾਂ ਦੀ ਰੌਸਨੀ ਵਿੱਚ ਜੋ ਸਚਾਈ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਉਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਝਿਜਕ ਨਹੀਂ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਅਤੇ ਪੁਰਾਣੇ ਅਤੇ ਗਲਤ ਸਾਬਤ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਬੇਕਿਰਕ ਹੋ ਕੇ ਤਿਆਗ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਰਿਆ ਨਿਰੰਤਰ ਚਲਦੀ ਰਹਿਣੀਚਾਹੀਦੀਹੈ।ਸਮੇਂ ਦੀ ਵੀ ਤੁਹਾਡੇ ਕੋਲੋਂ ਇਹੀ ਮੰਗ ਹੈ। ਸ੍ਰੋਤ ਵਿਗਿਆਨ ਪ੍ਰਗਤੀ,ਆਕਾਸ਼ ਦਰਸ਼ਨ (ਗੁਣਾਕਰ ਮੂਲੇ) ਹਰਚੰਦ ਭਿੰਡਰ ਪਟਿਆਲਾ
Subscribe to:
Posts (Atom)
